Een van de doelstellingen van ons Bloemen, Bijen- en Voedselbos is het bevorderen van de biodiversiteit. Bij het aanplanten van nieuwe bomen en struiken, het toepassen van een kruidenlaag en het telen van Rogge en Tarwe en allerlei soorten bloemen, willen we de inheemse flora en fauna niet vergeten. De bodem blijft zoveel mogelijk bedekt en we gebruiken biologische mest en aarde. In de zomer hebben de schapen van de Solognotes schaapskudde de paden begraasd. Lekker die klaver en topjes van de heggestruiken!
Het Percksepad in Park Lingezegen is één van de nieuwe loten aan de landelijke klompenpadenboom. Het loopt precies door ons mooie Bloemen-, Bijen- en Voedselbos. De meeste mensen vinden het prachtig, afwisselend en volgen gemakkelijk de aanwijzingen. Op een dag drie keer achter elkaar kregen we te horen: wat een paradijsje! De enkeling die tegen de regels een hond meeneemt en vervolgens de poep laat liggen krijgt zeker niet onze achting. We moeten het gewoon maar blijven zeggen: geen honden welkom! Wel heel welkom zijn de Graafbijen. Om hun rust niet te verstoren hebben we het pad er mooi om heen laten lopen.
Eén van de bijensoorten die hier nestelt is de Zilveren Zandbij. Bart van der Meij maakte van deze soort een toegangsbordje.
De Zilveren Zandbij is een koloniebroeder. Elk vrouwtje maakt een nest met voor ieder jong een zijgang met kamertje.
Onlangs verscheen het overzicht van Monitoring 2021 voor de 5 gaarden, dat je op onze site kunt lezen. We pikken er enkele soorten uit die voor de Santackergaard van betekenis zijn.
Bijen, is er een big five en zijn er soorten die we graag in aantal zien toenemen? Een dag na het verschijnen van de Monitoring is er voor het eerst in onze voedselbossen een Sachembij (Anthophora) gespot. Ook bij de Nationale bijentelling is deze bij vaak genoemd, dus zo gek is het ook niet. Sachembijen hebben een hommelachtig uiterlijk: een dikke beharing en een lange tong. Hun naam hebben ze te danken aan de beharing op de middelste poten. Volgens de grootvader van de Nederlandse natuurbeweging, Jac. P. Thijsse, zouden deze lange haren, of kwastjes, lijken op de franje aan de broek van een indiaans opperhoofd. We hopen deze bij in de toekomst vaker te mogen zien!
Niet alleen voor bijen, maar ook voor andere diersoorten als vogels stellen we meldingen van voorbijgangers op prijs. Als voorbeeld Patrijzen, in deze tijd zijn ze elke dag wel even te zien. Je kan ze laten meetellen, door ze op te geven aan waarneming.nl of laat het gewoon weten via info@santackergaard.nl . Of maak een foto! Zijn ze te snel weer gevlogen? Jammer dan…
Onze jaarlijkse Vlindertelling is weer begonnen. De Koninginnepage liet zich ook weer zien. In de vorige nieuwsbrief lieten we een foto zien met een rups van deze soort op de Venkel. Hier zie je een plaatje met de vlinder zelf.
Foto Marian Buurman
Het Waterdrieblad is een van onze bloeiende planten, met name deze foto is prachtig! Ze staan in het poeltje natuurlijk, in het midden van de Santacker, dat contact maakt met het grondwater.
We nodigen mensen uit die het leuk vinden om dit jaar mee te doen aan het monitoren. Geef je op bij info@santackergaard.nl. Er is geen voorkennis vereist, je kunt meelopen met mensen die ervaring hebben met de planten- en diersoorten die je interessant vindt.
Een heel nieuwe aanpak op de Santacker is de mogelijkheid om fruitbomen te gaan enten. Enten is een techniek waarbij loten van een vruchtdragend ras worden aangebracht op een wilde onderstam of op takken van bomen van een andere variëteit.
Hier is een bepaald pruimenras op een onderstam geënt. De wonden worden nog met was of een folie afgedekt.
Aanleiding voor ons was een contact met Yuras, een Belarusse expat uit Nijmegen. Hij was gebiologeerd geraakt door de appels uit de tuin van zijn oma in Belarus en wilde, toen hij meer tijd kreeg, die rassen zelf gaan kweken. Omdat hij nu meer ruimte nodig heeft voor de verschillende variëteiten, met name die van Abrikoos, kwam de Santacker in beeld. Ook een paar zaailingen die nog geënt moeten worden hebben we op die plek, tussen Bijenstal en Rietkap, erbij gezet. Op deze manier krijgt Yuras de fruitrassen van zijn oma en profiteren wij van zijn kennis en expertise.
Op de voorgrond de zaailing die nog geënt moet worden
Terwijl het voorjaar losbarst, denken we nog na over de invulling van plekjes op de Santackergaard. Zaden en bloemen voor de solitaire, wilde bijen en staatvormende bijen ( de honingbij dus) staan voorop. Maar ook de schermbloemigen als Venkel en Pastinaak, die vaak door (zweef)vliegen en kevers bezocht worden, zijn interessant. Het betreft zowel de inheemse wilde soorten als ook gekweekte. De Venkel is ook nog waardplant voor de rupsen van de Koninginnepage
Gelukkig krijgen we veel hulp! Een hele schoolklas, hier staan ze voor de poort, heeft Appel- en Perenbomen geplant.
Tussen de bomen zijn de zaaibedden klaar gemaakt voor de Venkel en Pastinaak.
Dit kan het resultaat zijn. Deze rups, op zich al indrukwekkend, heeft zich tegoed gedaan aan de Venkel en staat op het punt zich te gaan verpoppen, waaruit dan een prachtige koninginnepage vlinder ontstaat.
Wat gaat komen op Bijentelzondag 24 april
Op 24 april maken we een wandeling langs De Parkse Gaard en Santackergaard, om te beginnen op Landerij de Park! daar starten we om 11 uur met een welkom en een klein praatje van de wilde-bijen monitoringsgroep. Om 12 uur gaan we bijen tellen tijdens een wandeling langs de voedselbossen en krijgen uitleg over de verschillende soorten solitair levende wilde bijen. Op de Santackergaard gaan we ook nog voor wilde bijen essentiële drachtplanten zaaien. We krijgen daar een kopje thee of sap en lopen dan weer terug naar de Landerij, waar we rond 14 uur terug zijn.
Dit is het Langlijfje, een zweefvlieg op de cichorei. Hij lijkt op een wesp om minder aantrekkelijk te zijn voor zijn roofvijanden. Dit verschijnsel in de natuur heet mimicry.
De vlinders zijn terug…
Met tientallen! Het lijkt dat ze allemaal tegelijk zich hebben verpopt en op de laatste bloemen zijn komen zitten, de herfstasters. Kijk maar op het filmpje!
Achteruitgang van de soortenrijkdom om ons heen is een vaak genoemd probleem bij het telen van voedselgewassen. Terwijl ons eigen gedrag zoveel uitmaakt! hoe ga je om met de bodem, hoeveel “chaos” (ongewenste levensvormen) durf je te aanvaarden? Leven met de natuur is erg verhelderend: de slakken die de jonge planten opeten (we hebben geen dahlia’s dit jaar, de jonge spruiten zijn erg geliefd!), de mussen die het graan te pakken nemen zodra het rijp is, de fazanten en duiven die de Rogge plat walsen om erbij te kunnen. We moeten opletten wat er wel goed gaat. Bij voorbeeld de Honingklaver, die schijnt tegen die “natuurdruk” op te kunnen, kijk maar bij de ingezaaide strook bij de Rietkap.
Om toch iets te kunnen zeggen over het effect dat we oogsten, doen we mee aan het project “voedsel uit het bos” . De biodiversiteit van de planten in een straal van 10 meter om een, voor het voedselbos kenmerkende boom heen, wordt bepaald. Later komt ook de bodemkwaliteit aan de beurt, en de opslag van koolstof in de boom. Allemaal manieren om te kijken of de natuur zich kan herstellen! Ook de opbrengsten van het land moeten we dan vermelden neem ik aan. We zullen de boom in het centrum een vlag geven, dan kun je zelf een inschatting maken. In ieder geval de vlinders maken het goed, met name het Bonte Zandoogje. Ze buitelen over elkaar heen bij het open stuk rondom de bijenstal. Ook de Groene Loper, de verbindende wandeling tussen de voedselbossen is veel aantrekkelijker geworden, door de gevarieerde bermbegroeiing, applaus voor het beheer! Wilt u de stand van zaken voor o.a. vlinders en planten bekijken in het afgelopen jaar? kijk op het monitoringsrapport op deze site.
Nu volgen nog wat foto’s van het oogsten, en de mensen die ervoor zorgden. In de richting van de wijzers van de klok zie je achtereenvolgens de pruimenoogst, fatsoeneren van paden, nog niet geoogste moerbeien, oogst van rogge, oogst van een bijenzwerm en nogmaals rogge.
Schimmels van het geslacht Taphrina behoren tot de Zakjeszwammen of Ascomyteten. Na infectie van een plant scheiden ze stoffen af die leiden tot groeiafwijkingen in die plant.
In 2020 vonden we misvormde vruchten bij de Eldense blauwe pruimen, zogenaamde hongerpruimen, veroorzaakt door Narrentasje (Taphrina pruni).
In het voorjaar van 2021 zagen we soortgelijke afwijkingen op vruchten van Vogelkers (Prunus padus). Bij de linker pijl zie je een normale vrucht, en bij de linker pijl een misvormde. Toevallig stond de Vogelkers in een haag naast de pruimenbomen. Toch zouden de afwijkende vruchten van Vogelkers veroorzaakt zijn door een andere schimmel, namelijk Vogelkersheksenbezem (Taphrina padi).
In 2018 is het monitoringsproject gestart, waarbij begonnen is aan de mossen onder leiding van Michel Zwarts, van KNNV Arnhem. Dit zijn in januari Michel’s waarnemingen voor het gebied Santackergaard:
